World Malaria Day ભારતમાં 2022 માં મેલેરિયાના 33.8 લાખ કેસ અને 5,511 મૃત્યુ નોંધાયા છે, જે 2021 ની સરખામણીમાં કેસોમાં 30% ઘટાડો અને મૃત્યુમાં 34% છે. 2017 ની તુલનામાં, દર્દીઓમાં 49% અને મૃત્યુમાં 50.5% ઘટાડો થયો છે.
દેશના 12 રાજ્યોને મેલેરિયા મુક્ત બનાવવા માટે કેન્દ્ર સરકાર મચ્છરો સામે વ્યાપક અભિયાન ચલાવવા જઈ રહી છે. તે વિશ્વ મેલેરિયા દિવસ (25 એપ્રિલ) પર લોન્ચ કરવામાં આવશે. આ અભિયાન માટે સરકારને ગ્લોબલ ફંડ દ્વારા 541 કરોડ રૂપિયાનું ફંડ મળ્યું છે. નેશનલ સેન્ટર ફોર વેક્ટર બોર્ન ડિસીઝ કંટ્રોલ (NCVBDC) ની દેખરેખ હેઠળ આ અભિયાન એપ્રિલ 2024 થી માર્ચ 2027 સુધી ચલાવવામાં આવશે.
મેલેરિયા નાબૂદી પ્રોજેક્ટનો ત્રીજો અને અંતિમ તબક્કો દિલ્હી, અરુણાચલ પ્રદેશ, આસામ, મણિપુર, મિઝોરમ, મેઘાલય, ત્રિપુરા, નાગાલેન્ડ, ઝારખંડ, છત્તીસગઢ, ઓડિશા અને મહારાષ્ટ્રમાં શરૂ કરવામાં આવશે.
હજુ પણ રસીની રાહ જોઈ રહ્યા છીએ
વાસ્તવમાં, પ્લાઝમોડિયમ પરોપજીવીને કારણે થતો મેલેરિયા રોગ માદા એનોફિલિસ મચ્છરના કરડવાથી ફેલાય છે. ડૉક્ટરોનું માનવું છે કે મેલેરિયાનો ચેપ દર્દીના શરીરમાં લાલ રક્તકણોને ચેપ લગાડે છે. તાવ, શરદી, માથાનો દુખાવો, સ્નાયુઓમાં દુખાવો અને થાક જેવા લક્ષણો અનુભવાય છે. મેલેરિયા માટે હજુ સુધી કોઈ રસી નથી, જો કે તે 100 વર્ષથી વધુ જૂનો ચેપી રોગ માનવામાં આવે છે. હાલમાં જ RTS નામની રસી આવી છે, જેને WHO તરફથી મંજૂરી મળવાની બાકી છે. ભારતમાં, સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઇન્ડિયા અને ભારત બાયોટેક કંપની રસીની શોધમાં રોકાયેલા છે.
વર્ષના અંત સુધીમાં 28 રાજ્યોને આઝાદી મળી શકે છે
અત્યાર સુધી દેશના 22 રાજ્યોમાં મેલેરિયાના સંક્રમણના કેસોમાં સતત ઘટાડો થઈ રહ્યો છે. પુડુચેરી અને લક્ષદ્વીપમાં એક વર્ષથી વધુ સમયથી કોઈ નવો કેસ નોંધાયો નથી. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે આ વર્ષના અંત સુધીમાં લગભગ 28 રાજ્યોને મચ્છરજન્ય રોગ મલેરિયાથી મુક્ત જાહેર કરવામાં આવશે. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે ચેપી રોગથી મુક્તિ જાહેર કરવામાં આવે છે, ત્યારે વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાના ધોરણો અનુસાર એક લાખ વસ્તી દીઠ કુલ કેસની ગણતરી કરવામાં આવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઈ જિલ્લામાં એક લાખની વસ્તી દીઠ મેલેરિયાના સરેરાશ કેસ એક કે તેથી ઓછા હોય, તો તેને રોગ મુક્તની શ્રેણીમાં ગણવામાં આવશે.
એક વર્ષમાં દર્દીઓમાં 30 ટકાનો ઘટાડો થયો
ભારતમાં 2022 માં મેલેરિયાના 33.8 લાખ કેસ અને 5,511 મૃત્યુ નોંધાયા છે, જે 2021 ની સરખામણીમાં કેસોમાં 30% ઘટાડો અને મૃત્યુમાં 34% છે. 2017 ની સરખામણીમાં, દર્દીઓમાં 49% અને મૃત્યુમાં 50.5% ઘટાડો થયો છે. આ ઉપરાંત, 2015 અને 2022 ની વચ્ચે મેલેરિયાના કેસો અને મૃત્યુમાં અનુક્રમે 85.1% અને 83.6% નો ઘટાડો થયો છે.
હજી લડાઈ બાકી છે: WHO
વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ)ના પ્રાદેશિક નિર્દેશક સાયમા વાજેદે જણાવ્યું હતું કે આ વર્ષે સમગ્ર વિશ્વ મેલેરિયા દિવસની થીમ સાથે ઉજવી રહ્યું છે ‘ન્યાયી વિશ્વ માટે મેલેરિયા સામેની લડતને વધુ તીવ્ર બનાવવી’. તેમણે કહ્યું કે દરેક વ્યક્તિને સમયસર સારી અને સસ્તી આરોગ્ય સંભાળ મેળવવાનો અધિકાર છે. અસરગ્રસ્ત દેશોએ તાકીદે ભેદભાવ અને કલંક દૂર કરવા જોઈએ અને સમુદાયોને આરોગ્ય નિર્ણય લેવામાં સામેલ કરવા જોઈએ.
